Đề tài: Yếu tố huyền
ảo trong tác phẩm “Tiếng rền của núi” của nhà văn Kawabata.
“Tiếng rền của núi” là một tác phẩm
mang nhiều giá trị thực về cuộc sống, đau khổ, rạn nứt của mọi cá nhân, gia
đình và đan xen những cái thực trong cuộc sống là sự huyền ảo do lối suy nghĩ,
áp lực từ đời thường, mà trung tâm cái huyền ảo đó xuất phát từ nhân vật
Shingo, người đàn ông sáu mươi mốt tuổi.
Lần đầu tiên
Shingo nghe thấy tiếng núi rền là vào đầu tháng tám, trong một đêm mất ngủ. Ông
cho rằng đó không phải là tiếng núi mà là tiếng ầm ào của sóng biển, nhưng nơi
ông ở làm gì có tiếng biền nên ông mới định chắc lại rằng đó chính là tiếng rền
của núi, nó như tiếng gió xa xa, rền rĩ vang sâu vọng ra từ trong lòng đất.
Cũng chính từ đó trong suy nghĩ của ông có nhiều biến đổi, ông suy nghĩ nhiều
hơn, sâu hơn và cũng xuất hiện nhiều giấc mơ kì lạ, huyền ảo.
Đôi tai ông
dường như rất đặc biệt, ông có thể nghe những tiếng động thật khẽ như tiếng hạt
dẻ rơi trong tiệc cưới của chính ông và Yasuco hay tiếng ngáy mỗi đêm của vợ
ông cũng làm cho ông khó chịu, đến những hạt sương rơi trên lá,…mọi thứ đều làm
ông phải trăn trở, suy nghĩ. Vì thế khi nghe thấy tiếng rền của núi đã khiến
ông lo lắng. Shingo nghĩ đó chính là tiếng của thần chết đang vẫy gọi ông bởi
lúc ông kể lại việc nghe thấy tiếng núi rền, người con dâu đã buộc miệng nhắc
lại người chị của mẹ chồng cũng chết sau khi nghe tiếng rền từ núi phát ra. Không
đơn thuần Yasuraki Kawabata lại nói đến tiếng rền của núi mà đó chính là tập
tục văn hóa của người Nhật, khi cha mẹ già đến mùa xuân họ vui vẻ, tình nguyện
cho con mình mang để vào trong hang núi nên khi Shingo nghe thấy tiếng rền, ông
lại nghĩ đến bản thân mình cũng đã bước vào tuổi xế chiều. Tiếp theo sau,
Shingo càng thấy mình bị đãng trí, lãng tai như lúc người làm mới bỏ đi năm
ngày mà ông đã quên bặt đi cô ấy “Ông
Singo tìm lời một cách khó khăn. Cái cô người làm mới bỏ đi đấy, tên là gì nhỉ?”,
hay việc thắt cà vạt đối với ông là việc đơn giản ông đã từng làm bốn mươi năm
mà giờ lại quên mât điều đó làm ông hụt hẫng, đôi lúc ông còn tưởng tượng vẫn
vơ.
Chính sự rạn
nứt trong gia đình như chuyện tình cảm của người con gái Fasuco, hay việc người
con trai Shychi có bạn gái bên ngoài bỏ bê người con dâu hiếu thảo Kikuco của
ông, đó chính là những tạp âm chồng chất của cuộc sống dồn nén không nói ra
được, không thể thổ lộ đã tạo nên một âm thanh khủng khiếp, một tiếng rền vang
của núi ôm lấy phần còn lại cuộc đời ông. Từ đó âm thanh ấy cứ ấm ảnh lấy tâm
trí Shingo. Có nhiều giấc mơ kì ảo đến với Shingo, ông mơ thấy mình ở hòn đảo
vắng, đảo Matsusima một nơi mà ông chưa bao giờ đặt chân đến, trong tay ông là
một người phụ nữ, họ tình tứ cùng nhau dưới bóng cây thông vui đùa chạy nhảy và
xa xa có một người phụ nữ vẫy khăn trắng trên xuồng máy xa dần, chắc hẳn đó
chính là ước mong thời còn trẻ mà ông chưa thực hiện được, nó vẫn theo ông đến tuổi xế chiều. Có
lẽ ông đang tiếc nuối về tuổi thanh xuân của mình.
Thực tại và
hư ảo đến với Shingo lúc phân định rạch ròi lúc lại đan xen vào nhau, ông nhìn
con chó Teru ngoài đời lại biến thành con chó trong tranh của Sotatsu, hay cả
chiếc mặt nạ cũng có sự ssoongs của cô gái nhỏ , ông thấy nó mỉm cười tươi tắn,
nụ cười duyên dáng thuần khiết, “trong
hai lỗ mắt hiện lên hai con ngươi, đôi môi thắm mọng”, cặp mắt đen nhìn thẳng
vào ông, còn đôi môi chúm lại”, Suýt nữa thì Shingo đã hôn lên chiếc mặt nạ
vì nó sống và sinh động vô cùng. Cả con chó và chiếc mặt nạ làm ông rơi vào
trạng thái không thực tại
Xuyên suốt
tác phẩm là thế giới nội tâm của Shingo được tác giả thể hiện sâu sắc và đậm
nét qua những đoạn hồi ức lúc còn trẻ khi lại lẩm bẩm độc thoại một mình. Sự
xuất hiện giấc mơ là những gì ông không nói, không thể có ở đời thường, ông mơ
thấy một con tàu đang lao vun vút hay có khi ông trở thành một sĩ quan với gươm
và súng ngắn đeo bên sườn, thanh gươm ông từng thấy của Shychi, rồi thì đàn
muỗi “ đông hằng hà sa số” đến mức
tạo thành khối như cây buộc ông phải dùng gươm để chém. Bỗng nhiên ông lại hóa
ra hai người, một Shingo đứng nhìn một Shingo với bộ quân phục đang bốc lửa.
Khi khác ông lại thấy một người phụ nữ không tên, không đủ vóc dáng, không có
đầu đến với ông trong mơ, có phải đó là sự hồi tưởng về người chị vợ, rồi cả
người đàn ông có bộ râu dày…đó là những giấc mơ kì ảo ở những nơi xa vắng,
không có thực. Chính vì những ức chế về tinh thần, về đạo đức đã ảnh hưởng đến ông dẫn đến sự giải tỏa về
tâm lí qua những giấc mơ về đêm.
Một đêm ông
thấy mình ở giữa sa mạc, xung quanh toàn là cát, trên cát có hai quả trứng,
trứng lớn là trứng đà điểu, quả nhỏ là trứng rắn nằm cạnh nhau, nhưng kì lạ
thay trứng rắn nở ra một con rắn rất tinh nghịch,đáng yêu, phải chăng ông đã
liên tưởng từ Kikuco và Kinu khi cả hai đều mang thai nhưng con của Kikuco thì
không còn, đều đó làm ông rối cả lên ông không biết được đứa con của ai sẽ ở
trong vỏ trứng nào hoặc cả con rắn đẻ ra con gì ông cũng quên mất. Việc phá
thai của con dâu là nỗi ám ảnh ghê gớm trong ông, biết đâu đưa cháu bị bỏ đó
chính là người chị gái xinh đẹp mà ông từng yêu say đắm, nó đang tiếp tục lớn
dần lên trong cơ thể của Kikuco.
Nhìn những bông
hoa hướng dương to lớn ông nghĩ đến cái đầu của mình, ông muốn cắt nó ra cho
thợ sửa chữa lau rửa bộ óc để cơ thể nghĩ ngơi hay ông muốn được nằm nghìn năm
trong lòng đất… vì sâu thẳm trong ông là sự cô đơn, tù túng. Ông suy nghĩ nhiều
đến cuộc sống khi liên tiếp nhận được thư báo mất của gia đình bạn, ông nghĩ
rằng chết không phải là hết mà chỉ là
một phần của cuộc đời.
Từ tiếng rền
của núi đã mang Shingo đến cuộc sống hư hư thật thật khó phân định. Ở tác phẩm
Kawabata đã đẩy yếu tố huyền ảo lên đỉnh cao thông qua những giấc mơ xa xôi,
ngẫu hứng, huyền hoặc cả những suy nghĩ không bình thường. Qua những yếu tố đó
đã tạo nên cái riêng cho tác phẩm đồng thời tác giả gửi đến người đọc nhiều
thông điệp về cuộc sống.
Xuyên suốt tác phẩm là thế giới nội tâm của Shingo được tác giả thể hiện sâu sắc và đậm nét qua những đoạn hồi ức lúc còn trẻ khi lại lẩm bẩm độc thoại một mình. Sự xuất hiện giấc mơ là những gì ông không nói, không thể có ở đời thường, ông mơ thấy một con tàu đang lao vun vút hay có khi ông trở thành một sĩ quan với gươm và súng ngắn đeo bên sườn, thanh gươm ông từng thấy của Shychi, rồi thì đàn muỗi “ đông hằng hà sa số” đến mức tạo thành khối như cây buộc ông phải dùng gươm để chém. Bỗng nhiên ông lại hóa ra hai người, một Shingo đứng nhìn một Shingo với bộ quân phục đang bốc lửa. đoạn phân tích hay nhất
ReplyDeleteclick xem thêm Gia Sư Minh Trí